انسولین چیست؟
انسولین هورمونی بسیار با اهمیت در بدن است که فرایندهای تحت تاثیر خود را کنترل میکند.
ایجاد هرگونه مشکل درکارکرد این هورمون، زمینه ای از مشکلات امروزی است، که بشر با آن دست و پنجه نرم میکند است.
زمانی که سلول‌ها به این هورمون ، پاسخ نمی دهند،مقاومت در برابر آن به وجود می آید. که این مسله در بین افراد بسیاری دیده شده است
، مطالعه‌ایی که در سال ۲۰۰۲ انجام شد بیانگر آن بود که ۲۳٪ از جمعیت امریکا مشکل مقاومت در برابر این هورمون را دارند واز این مشکل رنج می‌برند.
در زنانی که مبتلا به اضافه وزن هستنداین رقم به ۷۰درصد می‌رسد و دربعضی بیماران بالاتر از ۸۰درصد است. تقریبا یک سوم از کودکان و نوجوانان چاق نیز در برابر این ماده بدنشان مقاومت نشان میدهد.
اصطلاح انسولین و مقاومت در برابر آن
هورمونی که توسط پانکراس ،طحال ترشح میشود را انسولین میگویند.
وظیفه‌ی مهم این هورمون تنظیم مقدار مواد مغذی در حال گردش در رگ‌های خون میباشد.
به طور خاص مسولیت کنترل قند خون را به عهده داردو همچنین بر سوخت و ساز چربی و پروتئین نیز نظارت دارد.
زمانی که غذایی که دارای کربوهیدرات است را می‌خوریم، مقدار قند خون در رگ‌های خونی ازدیاد پیدا میکند و در این جاست که سلول های پانکراس هورمون های لازم را به خون میفرستند
سپس این هورمون ها در رگ‌های خونی جریان پیدا کرده، و به اندام‌ها خبر میدهد که باید قند را از رگ‌های خونی جدا کنند و به سلول‌ها هدایت کند.
این کار باعث میشود که میزان قند خون پایین آید و به اندام‌هایی که به آن احتیاج دارند، برای ذخیره یا استفاده روانه شود.
تولید این هورمون در بدن از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا انباشته شدن قند زیاد در خون اثرات سمی از خود بر جای می‌گذارد و آسیب های جبران ناپذیری را به وجود می آورد و اگر درمان صورت نگیرد باعث مرگ میشود.
چرا گاهی سلول‌ها آنچنان که باید به انسولین پاسخ نمی‌دهند و مقاوم هستند؟
در مواقعی که قند خون افزایش پیدا میکند، پانکراس انسولین بیشتری ترشح میکند تامیزان قند خون را کاهش دهد.
اگر ترشح زیاد از پانکراس برای مدت طولانی ادامه دار شود، مقاومت سلول‌ها در مقابل انسولین بیشتر از قبل میشود واین کار باعث میشود که مقدار هورمون و قند خون افزایش پیدا کند
اگر تحمل پانکراس از بین برود.نتیجه آن آسیب رساندن به سلول‌های خود میشود.
آسیب سلول‌های پانکراس موجب کم شدن تولید هورمون در بدن میشود، بنا بر این مقدار انسولین کم شده موجب میشود که سلول‌ها به انسولین موجود پاسخ مناسب ندهند وبا این وجود افزایش بیش از حد مقدار قند خون را درپی خواهد داشت.
هنگامی که قند خون از حد نرمال زیادتر شود به تشخیص پزشکی، دیابت نوع ۲ است.
عمده دلیل دیابت مقاومت در برابر انسولین است که ۹٪ از مردم جهان به آن گرفتار هستند.
حساسیت به انسولین
اگر بدن در برابر این هورمون مقاوم باشد، حساسیت کمی به ان دارد. در عوض اگر نسبت به آن حساسیت دارد مقاومت زیادی در برابر آن ندارد.
مقاومت بدن در برابر هورمون قند زیاد خوب نیست، اما حساسیت به انسولین خوب است.
علت مقاومت بدن در برابر انسولین چیست؟
علت های بسیاری زیادی در مقاومت بدن نسبت به این هورمون نقش دارند.
عده ای بر این اساسا که یکی از عمده عوامل افزایش مقاومت بدن در برابر انسولین مقدار چربی خون است.
تحقیقات زیادی در این حوزه خبر از آن میدهد که انباشته شدن اسیدهای چرب آزاد در خون سبب میشود تا سلول های عضلانی به انسولین جواب ندهد.
دلیل بالا رفتن سطح اسیدهای چرب، دریافت زیاد کالری و چربی‌های زیاد بدن است. در حقیقت، زیاده خواری، اضافه وزن و چاقی مفرط رابطه ی نزدیکی با مقاوومت بدن در برابر انسولین دارند.
همچنین چربی زیاد در قسمت های بدن اللخصوص در ناحیه شکم که در اطراف اندام‌های حیاتی،جمع میشوند بسیار مهم به حساب می آیند.
اینگونه از چربی‌ها، اسیدهای چرب زیادی را در خون پخش می‌کنند و باعث میشود که هورمون‌های التهابی ترشح کنند و مقاوت بدن را در برابر انسولین را زیاد میکند.
بدن فردی که وزن طبیعی دارد یا اگر لاغر باشد هم می‌تواند در برابر انسولین مقاوم باشد، ولی مقاومت در مقابل انسولین در افرادی که از اضافه وزن زجر می کشند، زیاد دیده میشود
عوامل بالقوه‌ی دیگری نیز موجب مقاومت در برابر این هورمون به حساب می آیند
۱)فراکتوز: جذب زیادقندهای افزودنی، نه قند میوه‌ها یکی از علت های است که با مقاومت در برابر انسولین، هم در انسان و هم در موش‌ها، ارتباط دارد.
۲)التهاب: بالا گرفتن واکنش های اکسایشی و حساسیت ها در بدن باعث مقاومت در برابر انسولین میشود.
۳)بی‌تحرکی: فعالیت جسمی حساسیت به انسولین را زیاد می کند و این حساسیت، مقاومت در برابر انسولین را از بین می‌برد.
۴)امگا۳: استفاده از اسیدهای چرب امگا۳ مقاومت بدن در برابر انسولین را کم می کند. و تیری‌گلیسرید خون که در افرادی که به انسولین مقاومت نشان میدهند، بالاست و در نتیجه باعث کاهش آن میشود
۵)باکتری روده‌ایی: طبق گزارشات اعلام شده اختلال باکتری‌های روده‌ایی می‌تواند سبب التهاب شود که مقاومت در برابر انسولین رابه شدت زیاد کرده و موجب مشکلات متابولیک میشود
۶)بیماری‌های زیاد دیگری هم هستند که با مقاومت بدن در برابر انسولین گره خورده است وبی ربط به هم نیستند بیماری‌های نظیر کبد چربِ (غیر الکل)، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، آلزایمر و سرطان.
راه های کاهش مقاومت در برابر انسولین وافزایش حساسیت در برابر آن
۱)ورزش: تنها راه ساده برای بالا بردن حساسیت به هورمون قند ورزش است. تاثیر آن به واقع سریع است.
۲)کاهش چربی شکمی: تلاش خود را بر این دارید که وزن خود را کاهش دهید، به ویژه چربی‌هایی که در اطراف کبد و شکم تجمع کرده اند را کم کنید.
۳)ترک سیگار: استفاده از دخانیات مقاومت در برابر این هورمون را زیادمی کند، لذا ترک دخانیات برای بهبود این مسله موثر واقع میشود.
۴)قند: قند‌های مصنوعی را کاهش دهید، اللخصوص قند‌های افزوده در نوشیدنی‌ها را که خود کمک زیادی به این مسله میکند.
۵)غذای سالم: از برنامه غذایی خاصی استفاده کنید که در آن غذاهای کاملِ سالم و غیرفراوری شده قرار گرفته شده باشد. نظیر آجیل‌ها و ماهی‌های چرب.
۶)مکمل‌ها: مصرف مکمل‌های بربرین حساسیت نسبت به انسولین را زیاد و قند خون را کاهش میدهند. مکمل منیزیم نیز می‌تواند موثر باشد.
۷)خواب: نخوابیدن وعدم خواب کافی باعث مقاومت در برابر انسولین میشود، لذا تنظیم خواب کمک کننده است.
۸)استرس: اگر بیش از حد استرس دارید، برای کنترل آن تلاش نمائید. اثبات شده است که مدیتیشن در کاهش استرس موثر است.
۹)اهدای خون: آهن زیاد در خون باعث مقاومت در برابر انسولین میشود. اهدای خون به زنان یائسه و مردان کمک شایانی میکند تا حساسیت بدنشان به انسولین افزایش یابد.
روزه‌ی متناوب: پیروی از الگوی ویژه در خوردن و نخوردن غذا روزه متناوب گفته میشود که حساسیت به هورمون را افزایش می دهد.